om te zien

Kasteel Staverden

Graaf Reinald I van Gelre bouwde rond 1300 het kasteel en een aantal huizen. Het was zijn bedoeling om Staverden uit te laten groeien tot een stad. Het is echter nooit meer geworden dan een kasteel met wat boerderijen.

Het kasteel werd door de hertogen van Gelre gebruikt als jachtslot. Sinds 1400 woonden er leenmannen op Staverden, die het kasteel voor de graaf moesten bewaren en verdedigen. In 1400 wordt Gaedert van Staverden als leenman van Kasteel Staverden genoemd. Zij hadden de verplichting om witte pauwen te houden. Met de veren van deze pauwen werden de helmen van de graaf versierd. Daarom wordt Kasteel Staverden wel de ‘Witte Pauwenburcht’ genoemd.

Einde negentiende eeuw herstelde de toenmalige eigenaar van het kasteel de traditie. Nog steeds zijn er witte pauwen op Staverden, en worden de veren ieder jaar aangeboden aan de commissaris van de Koning die vervolgens tweejaarlijks (elk even jaar) één witte pauwenveer uitreikt aan een persoon of instelling die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor het cultuur- en natuurbehoud van Gelderland.

Witte pauwen in Staverden

Het huidige kasteel, inmiddels het vierde, is deels in 1853 en deels in het jaar 1905 gebouwd en bevat zeventiende-eeuwse elementen en is gebouwd op de fundamenten van het vorige kasteel, uit de achttiende eeuw. De zalen op de begane grond zijn gedecoreerd met jugendstilmotieven. Van het middeleeuwse kasteel zijn boven het maaiveld geen resten zichtbaar

Het huis was in de twintigste eeuw in het bezit van Frederik Bernard s’Jacob, oud-burgemeester van Rotterdam en diens zoon. Zijn erfgenamen verkochten het landgoed met het kasteel aan Stichting Het Geldersch Landschap.

Kasteel Staverden

Kapel Staverden

Aan de noordkant van de Veluwe ligt Staverden, een gehucht dat in 1291 stadsrechten kreeg. Dichtbij het huis Staverden, een in oorsprong vroeg middeleeuwse kasteel dat in 1905-1907 zijn huidige vorm kreeg, ligt op de kruising van de Garderense en Staverdense weg de Hervormde kerk. Dit kerkgebouw is in 1875 gebouwd als opvolger van een houten voorganger uit 1866. Het is een eenvoudige, neogotische zaalkerk met een lage toren en een houten klokkenstoel.

Het sobere interieur is verrassend: niet zozeer vanwege de gestuukte en witgeschilderde wanden en het gedrukte tongewelf, maar wel door de meubilering en verdere aankleding. De vloer is betegeld met de tijdens het interbellum zo populaire hardgebakken rode plavuizen. De preekstoel, het orgelfront, de banken van de families s’Jacob en Sandberg aan weerszijden daarvan, de kerkbanken, het bankenplan, lambrisering en doopvonttafeltje stralen de tijdgeest van de jaren dertig uit, hetgeen ook geldt voor de lezenaar, de verlichtingselementen en de glas-in-loodramen. Direct achter deze kerk ligt de uitgebouwde consistoriekamer met daarboven – op het zoldertje – het orgel.

Vermeldenswaard is nog dat de consistoriekamer in 1931 in opdracht van de heer van Staverden, de Rotterdammer Herman Theodoor s’Jacob, is ontworpen door de architecten Brinkman en van der Vlugt. In de daaraan voorafgaande jaren (1925-1931) heeft dit architectenduo de thans wereldberoemde en in die tijd hypermoderne Van Nelle fabriek gebouwd.

In 1929-1932 realiseerden zij in dezelfde stad in opdracht van A.H. Sonneveld, een van de directeuren van de Van Nelle-fabiek, het befaamde – enige jaren geleden gerestaureerde – Huis Sonneveld.

om te slapen

Traject

Plaats

Naam

Adres

Contact

Opmerkingen

XII

Hulshorst

Hotel Veluwe de Beyaerd

Harderwijkerweg 497

0341451541

500m van het Clarapad

XII

Elspeet

B&B Heidezicht

Oude Garderenseweg 105

0577490414

2,3 km van Kasteel Staverden